RESEARCH ARTICLE
Preventive removal of an organs based on the result of a genetic test. Selected legal aspects and the patient's right to decide on their treatment
1
Instytut Allerhanda
2
Poradnia Onkologiczna, NZOZ ENDOMED, Radom
Submission date: 2025-08-22
Acceptance date: 2025-08-22
Publication date: 2025-08-23
PPM 2025;7(1):25-50
KEYWORDS
TOPICS
ABSTRACT
In existing clinical practice, one of the standard therapeutic methods is the removal of an organ that is already affected, while there is no established practice of removing healthy organs. Such action, if not medically justified, would, moreover, be illegal under law. The exceptions to this are ovariectomy (removal of ovaries) as a treatment for hormone-positive breast cancer and orchidectomy (removal of testicles) as a treatment for hormone-positive prostate cancer. In addition, as of 2019, prophylactic removal of the breast gland (mastectomy) has also begun to be reimbursed in Poland for women carrying BRCA1 / BRCA2 mutations. However, other procedures that can eliminate the potential incidence of cancer through prophylactic removal of the organ are not reimbursed, nor are they the subject of medical standards (guidelines). Thus, the question of the limits of acceptability of such procedures remains open.
REFERENCES (31)
1.
Agencja Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji Wydział Świadczeń Opieki Zdrowotnej, Profilaktyczna kolektomia u osób z genetycznym ryzykiem rozwoju nowotworu jelita grubego, Warszawa 2020.
2.
Agencja Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji Wydział Oceny Technologii Medycznych, Profilaktyczna mastektomia u kobiety z grupy bardzo wysokiego i wysokiego ryzyka zachorowania na nowotwór piersi Raport w sprawie oceny świadczenia opieki zdrowotnej, Warszawa 2018.
3.
Basta A., Bidziński M., Bieńkiewicz A. i wsp., Zalecenia Polskiego Towarzystwa Onkologii Ginekologicznej dotyczące diagnostyki i leczenia raka jajnika, Current Gynecologic Oncology 2017/15(1).
4.
Bez aut., Analiza problemu decyzyjnego. Alpelisyb (PIQRAY®) w skojarzeniu z fulwestrantem w terapii miejscowo zaawansowanego lub rozsianego raka piersi HR+ HER2- z obecnością mutacji PIK3CA, Kraków 2021.
5.
Bez aut., COSMIC: The Catalogue Of Somatic Mutations In Cancer, Nucleic Acids Res 2019, Jan 8; 47.
6.
Bez aut., Hereditary risk of breast and ovarian cancer: Implications for medical care, in: Identyfying and managing hereditary risk for breast and ovarian cancer, American Medical Association 2001.
7.
Boratyńska M., Wolny wybór. Gwarancje i granice prawa pacjenta do samodecydowania, Warszawa 2012.
8.
Boratyńska M., Konieczniak P., Autonomia pacjenta a wskazania medyczne, Studia Iuridica 2008/XLIX.
9.
Boratyńska M., Konieczniak P., Zielińska E. (red.), System Prawa Medycznego. Tom II. Część 1. Regulacja prawna czynności medycznych, Warszawa 2019.
10.
Borkowski W., Medycyna oparta na dowodach (ebm) w systemie opieki zdrowotnej i leczeniu indywidualnego pacjenta, część III. Nauczanie epidemiologii i statystyk, Przegląd Epidemiologiczny nr 2009/63.
11.
Daniluk P., O pojęciach „zabieg leczniczy” i „pacjent” w rozumieniu art. 192 § 1 k.k., „Prawo i Medycyna” nr 2011/4.
12.
Daniluk P., Stan wyższej konieczności jako okoliczność wyłączająca bezprawność „chirurgicznej zmiany płci”, Państwo i Prawo 2008/1.
13.
Doraczyńska-Kowalik A, Janus-Szymańska G, Matkowski R. i wsp., Podstawy medycyny personalizowanej w leczeniu raka piersi i raka jajnika, NOWOTWORY, nr 2020/5(5),.
15.
Frank T.S., Critchfield G.C., Identyfying and managing hereditary risk for breast and ovarian cancer, Clin. Perinatol. 2001 Jun;28(2):395-406; doi: 10.1016/s0095-5108(05)70091-9.
16.
Galderisi S., Heinz A., Kastrup M., Beezhold J., Sartorius N., Propozycja nowej definicji zdrowia psychicznego, Psychiatr. Pol. nr 2017/3.
17.
Gan K., Postępowanie po polipektomii polipów jelita grubego, żołądka i dwunastnicy, Gastroenetrologia Praktyczna nr 2013/3(20).
18.
Jassem J., Radecka B, Rak piersi, (w): M. Krzakowski, P. Potemski, P. Wysocki, Onkologia Kliniczna, tom 2, Gdańsk 2023.
19.
Jaszczyńska-Nowinka K., Ocena stężeń SDF1 i ekspresji jego receptora CXCR4 u chorych na raka jajnika, rozprawa doktorska, Poznań 2011.
20.
Kauff N.D., Satagopan J.M., Robson M.E., et al., Risk-reducing salpingo-oophorectomy in woman with a BRCA1 and BRCA2mutation. N Engl J Med. 2002/346.
21.
Konieczniak P., Eksperyment medyczny – sytuacja prawna po nowelizacji ustawy lekarskiej, Przegląd Prawa Medycznego, nr 2021/1-2.
22.
Liszewska A., Kilka uwag na temat charakteru czynności leczniczych, Acta Universitatis Lodziensis Folia Iuridica 1995/63.
23.
Lubiński J., Dziedziczny rak piersi i jajnika, (w:) Nowotwory Dziedziczne 2002, Termedia 2003.
24.
Lubinski J, Gorski B, Huzarski T, Byrski T, Gronwald J, Serrano-Fernandez P i in., BRCA1-pozytywne nowotwory piersi u młodych kobiet z Polski, Breast Cancer Res Treat. 2006;99(1):71–6.
25.
Mąka B. i wsp., Rzadka postać zespołu Lyncha z trzema synchronicznymi, o podobnym zaawansowaniu, ogniskami gruczolakoraka okrężnicy, Chirurgia Polska, 2013/15(1).
26.
Rejmaniak R., Problemy interpretacyjne wybranych pojęć zawartych w art. 192 k.k., Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych 2012/4(XV).
27.
Singer C., Tea M., Pristauz G. et al. Clinical Practice Guideline for the prevention and early detection of breast and ovarian cancer in women from HBOC (hereditary breast and ovarian cancer) families. Wien Klin Wochenschr 2015/127.
28.
Tate J.G. i wsp., COSMIC: The Catalogue Of Somatic Mutations In Cancer, Nucleic Acids Res 2019/8; 47.
29.
Wiraszka R., Siołek M., Kozak-Klonowska B., Zespoły rodzinne i dziedziczne raków piersi, jajnika i jelita grubego – przegląd literatury i wstępna ocena ich występowania w regionie radomskim, Radomski Rocznik Lekarski 2003/8.
30.
Złotek A., Charakter prawny zabiegu leczniczego – zarys problemu, Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych 2010/2.
31.
Zoll A (red.), Kodeks karny. Część szczególna. Komentarz, t. II: Komentarz do art. 117–277 k.k., Kraków 2006.
| eISSN: | 2719-3748 |
| ISSN: | 2657-8573 |
We process personal data collected when visiting the website. The function of obtaining information about users and their behavior is carried out by voluntarily entered information in forms and saving cookies in end devices. Data, including cookies, are used to provide services, improve the user experience and to analyze the traffic in accordance with the Privacy policy. Data are also collected and processed by Google Analytics tool (more).
You can change cookies settings in your browser. Restricted use of cookies in the browser configuration may affect some functionalities of the website.
You can change cookies settings in your browser. Restricted use of cookies in the browser configuration may affect some functionalities of the website.
