ARTYKUŁ NAUKOWY
Wynagradzanie uczestników badań medycznych. Analiza etyczno-prawna art. 23b ust. 1 ustawy o zawodzie lekarza i lekarza dentysty
Więcej
Ukryj
Data publikacji: 08-12-2025
PPM 2025;7(3):5-40
SŁOWA KLUCZOWE
DZIEDZINY
STRESZCZENIE
Artykuł zawiera kompleksową analizę etyczno-prawną art. 23b ust. 1 ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty (u.z.l.). Analizowany przepis reguluje dopuszczalność wynagradzania uczestników eksperymentów medycznych w formie rekompensaty poniesionych kosztów oraz w formie „zachęt i gratyfikacji finansowych”. W pierwszej kolejności wyjaśniamy zakres stosowania art. 23b ust. 1 u.z.l. w świetle ustawowego pojęcia eksperymentu medycznego. Następnie omawiamy luki regulacyjne i problemy interpretacyjne, jakie rodzi przepis art. 23b ust. 1 u.z.l. Wskazujemy na istotne rozbieżności między zasadami wynagradzania uczestników eksperymentów medycznych a przepisami regulującymi wynagradzanie uczestników badań klinicznych obowiązującymi w całej UE. Porównujemy także treść art. 23b ust. 1 u.z.l z wytycznymi dotyczącymi wynagradzania uczestników badań medycznych zawartymi w najważniejszych międzynarodowych standardach etycznych i prawnych dotyczących badań z udziałem człowieka. Przeprowadzane analizy prowadzą do wniosku, że przepis art. 23b ust. 1 u.z.l. wymaga zmiany, aby lepiej chronić uczestników eksperymentów medycznych i dostarczyć badaczom i komisjom bioetycznym jasnych, spójnych i etycznych uzasadnionych wytycznych dotyczących płacenia uczestnikom.