GLOSA
Postępowanie w sprawie żądania zmiany oznaczenia płci w akcie urodzenia – glosa do uchwały pełnego składu Izby Cywilnej Sądu Najwyższego z dnia 4 marca 2025 r., sygn. III CZP 6/24 oraz ustnych motywów jej podjęcia
1
Uniwersytet Warszawski
Data nadesłania: 22-08-2025
Data akceptacji: 22-08-2025
Data publikacji: 23-08-2025
PPM 2025;7(1):159-188
SŁOWA KLUCZOWE
DZIEDZINY
STRESZCZENIE
Autor analizuje uchwałę pełnego składu Izby Cywilnej Sądu Najwyższego z 4 marca 2025 r., III CZP 6/24, która dotyczyła postępowań w spra wach o uzgodnienie płci metrykalnej osób transpłciowych. W komentarzu omówiono wszystkie kwestie, których dotyczyła podjęta uchwała, w perspektywie doktrynalnej. Autor odniósł się m.in. do zmiany trybu postępowania z procesowego na nieprocesowy, podmiotów uprawnionych do wystąpienia z wnioskiem o zmianę oznaczenia płci w akcie urodzenia oraz uczestników postępowania zainicjowanego takim wnioskiem. Uzupełniająco przeanalizowano skutki podjętej uchwały dla praktyki wprowadzania wzmianki dodatkowej do aktu urodzenia osoby transpłciowej oraz zagadnienie postępowań wszczętych, lecz niezakończonych przed podjęciem uchwały. W konkluzji autor stwierdza, że Sąd Najwyższy doprowadził do podwyższenia standardów ochrony praw osób transpłciowych.
REFERENCJE (32)
1.
Bartnik P., Kacperczyk-Bartnik J., Próchnicki M., Dobrowolska-Redo A., Romejko-Wolniewicz E., Does the status quo have to remain? The current legal issues of transsexualism in Poland, „Advances in Clinical and Experimental Medicine” 3/2020.
2.
Bodio J., Uwagi o trybie postępowania o uzgodnienie płci, „Gdańskie Studia Prawnicze” 1/2023.
3.
Boratyńska M., Przygody transseksualistów w próżni legislacyjnej, „Prawo i Medycyna” 3/2015.
4.
Błaszczak Ł., Charakter prawny powództwa o zmianę płci. Dylematy na gruncie prawa procesowego cywilnego [w:] Wrocławskie Studia Erazmiańskie IX. Kobieta w prawie i polityce, red. M. Sadowski, A. Spychalska, K. Sadowa, Wrocław 2015.
5.
Ignatowicz J., Glosa do uchwały SN z dnia 22 września 1995 r., III CZP 118/95, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 4/1996.
6.
Janiszewska B., komentarz do art. 23 [w:] Kodeks cywilny. Komentarz. Tom I. Część ogólna, cz. 1 (art. 1–554), red. J. Gudowski, Warszawa 2021.
7.
Jezusek A., Możliwość instytucjonalizacji związku osób tej samej płci w świetle art. 18 Konstytucji RP, „Przegląd Sejmowy” 4/2015.
8.
Jędrejek G., komentarz do art. 1 [w:] Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz aktualizowany, LEX/el. 2019.
9.
Krakowiak M., Ślaski K., Glosa do wyroku Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 12 lutego 2021 r., I ACa 1233/20, „Przegląd Prawa Medycznego” 1-2/2021.
10.
Łętowska E., Woleński J., Instytucjonalizacja związków partnerskich a Konstytucja z 1997 r., „Państwo i Prawo” 6/2013.
11.
Michalik J., Kiedy ciało jest więzieniem a państwo strażnikiem. Analiza procedury zmiany płci metrykalnej w Polsce ze szczególnym uwzględnieniem kryterium ustalenia płci, „Internetowy Przegląd Prawniczy TBSP UJ” 2/2012.
12.
Michałkiewicz-Kądziela E., Prawo do tożsamości człowieka w prawie polskim i międzynarodowym, Warszawa 2020.
13.
Pisarska A., Wethacz J., Prawne aspekty transseksualizmu w Polsce, „Przegląd Seksuologiczny” 4/2015.
14.
Stawarska-Rippel A., komentarz do art. 151 [w:] Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz aktualizowany, red. M. Fras, M. Habdas, LEX/el. 2023.
15.
Szeroczyńska M., „Dzieci powstaną przeciw rodzicom” – glosa do wyroku Sądu Najwyższego z 6 grudnia 2013 r. w sprawie I CSK 146/13, http://www.prawaczlowieka.uw.e....
16.
Szeroczyńska M., Między dobrem dziecka a literą prawa – ustalenie treści aktu urodzenia dziecka urodzonego przez trans-ojca. Rozważania na tle postanowienia Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 7 marca 2016 r., sygn. I ACa 1830/15, „Ius Novum” 3/2017.
17.
Ślaski K., Krakowiak M., Glosa do wyroku Europejskiego Trybunału Praw Człowieka z dnia 17 lutego 2022 roku w sprawie Y przeciwko Polsce, nr skargi 74131/14, „Przegląd Prawa Medycznego” 2/2022.
18.
Ślaski K., Pożądany kształt polskiej procedury korekty płci metrykalnej na gruncie standardów Europejskiej Konwencji Praw Człowieka – zagadnienia podstawowe [w:] Bezpieczeństwo – prawa człowieka – stosunki międzynarodowe. Tom V, red. M. Milczanowski, G. Pawlikowski, K. Żarna, Rzeszów 2023.
19.
Wawrzyniak O., Sytuacja prawna małżonka i krewnych osoby poddającej się tranzycji, „Przegląd Sądowy” 9/2024.
20.
Zalewski B., Kilka uwag na temat wykładni i znaczenia art. 18 Konstytucji RP, „Kultura Prawna” 1/2018.
21.
Postanowienie Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z 7 marca 2016 r., I ACa 1830/15, niepubl.
22.
Uchwała Sądu Najwyższego z 31 marca 2016 r., III CZP 72/15, OSNC 2016, nr 7-8, poz. 80.
23.
Uchwała Sądu Najwyższego z 22 czerwca 1989 r., III CZP 37/89, OSNC 1989, nr 12, poz. 188.
24.
Wyrok Europejskiego Trybunału Praw Człowieka z 4 kwietnia 2023 r., O.H. i G.H. przeciwko Niemcom, skargi nr 53568/18 i 54741/18, HUDOC.
25.
Wyrok Europejskiego Trybunału Praw Człowieka z 1 grudnia 2022 r., A.D. i inni przeciwko Gruzji, nr skarg 57864/17, 79087/17 i 55353/19, HUDOC.
26.
Wyrok Europejskiego Trybunału Praw Człowieka z 11 października 2018 r., S.V. przeciwko Włochom, nr skargi 55216/08, HUDOC.
27.
Wyrok Sądu Najwyższego z 6 grudnia 2013 r., I CSK 146/13, OSNC-ZD 2015, nr 2, poz. 19.
| eISSN: | 2719-3748 |
| ISSN: | 2657-8573 |
Przetwarzamy dane osobowe zbierane podczas odwiedzania serwisu. Realizacja funkcji pozyskiwania informacji o użytkownikach i ich zachowaniu odbywa się poprzez dobrowolnie wprowadzone w formularzach informacje oraz zapisywanie w urządzeniach końcowych plików cookies (tzw. ciasteczka). Dane, w tym pliki cookies, wykorzystywane są w celu realizacji usług, zapewnienia wygodnego korzystania ze strony oraz w celu monitorowania ruchu zgodnie z Polityką prywatności. Dane są także zbierane i przetwarzane przez narzędzie Google Analytics (więcej).
Możesz zmienić ustawienia cookies w swojej przeglądarce. Ograniczenie stosowania plików cookies w konfiguracji przeglądarki może wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie.
Możesz zmienić ustawienia cookies w swojej przeglądarce. Ograniczenie stosowania plików cookies w konfiguracji przeglądarki może wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie.
